کاشت سیب زمینی و خصوصیات زراعی سیب زمینی
کاشت سیب زمینی و خصوصیات زراعی سیب زمینی
سیب زمینی گیاهی است یک ساله که ارتفاع ساقه های هوایی آن بین 50 تا 90 سانتیمتر و گاهی تا 120 سانتیمتر هم می رسد. این محصول از دو طریق رویشی به وسیله غده و زایشی به وسیله بذر تکثیر می یابد. روش مناسب و رایج برای تکثیر این گیاه استفاده از غده است.
سیب زمینی علی رغم گسترش وسیع کشت آن در جهان یک گیاه مناسب آب و هوای معتدل و معتدل سردسیری بوده و در مقابل یخبندان حساس می باشد.
با توجه به تنوع اقلیمی و آب و هوایی کشور، انجام کاشت سیب زمینی و برداشت آن در کلیه مناطق تولید سیب زمینی کشور استمرار داشته و بطور مثال همزمان با برداشت در مناطق سردسیر، کشت سیب زمینی در مناطق جنوبی کشور در دست انجام است. کشت مستمر سیب زمینی به تامین مداوم مواد اولیه کارخانجات فرآوری سیب زمینی مانند کارخانه تولید چیپس سیب زمینی و کارخانه تولید سیب زمینی نیمه آماده (فرنچ فرایز) کمک شایانی مینماید.
استان های عمده تولید سیب زمینی :
طرح استمرار (تولید زمستانه): از نیمه شهریور تا اواخر مهرماه کشت و از اوایل بهمن ماه تا نیمه اول فروردین برداشت انجام می شود. استان های عمده تولید کننده شامل مناطق جیرفت و کهنوج، خوزستان، فارس، بوشهر و هرمزگان می باشد.
تولید بهاره: از نیمه آذرماه تا اواخر دی ماه کشت و از نیمه اول فروردین ماه تا اواخر خرداد برداشت انجام می گیرد. استان های عمده تولیدکننده شامل منطقه جیرفت و کهنوج، خوزستان، گلستان، فارس، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان می باشد.
تولید تابستانه : از اواخر آذرماه تا اوایل اسفند ماه کشت و از اواخر خرداد تا اواسط شهریور برداشت می شود. استان های عمده تولیدکننده شامل : همدان، اصفهان، آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، فارس و زنجان می باشد.
تولید پاییزه : در ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد کشت و از نیمه شهریور تا اواسط آبان برداشت انجام می شود.
استان های عمده تولیدکننده شامل : اردبیل، همدان، اصفهان، فارس، کردستان، آذربایجان شرقی، زنجان، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی، مرکزی، لرستان، سمنان، تهران و آذربایجان غربی می باشد.
امروز سیب زمینی یکی از محصولات زراعی مهم جهان است كه در ١٢۵ کشور جهان کشت می شود و یک میلیارد نفر مصرف کننده دارد. نیمی از کل تولید جهانی آن ) ۳٢۴ میلیون تن در سال( در کشورهای در حال توسعه تولید شده است.
به گزارش سازمان خواربار جهانی، ایران در میان بیست کشور اول جهان در تولید این محصول، پس از فرانسه در مقام یازدهم قرار دارد.
در حال حاضر عملکرد زراعت گیاه سیب زمینی در ایران به ۳۰ تن در هکتار رسیده و به عنوان یک زراعت پر سود در بخش تولید کشاورزی مطرح است.
کشت سیب زمینی
سولانوم توبروزوم گیاهی است پایا با برگهای متناوب ، مرکب و تکثیر آن از طریق کاشتن توبرکولها و یا قسمتهایی از توبرکول که دارای جوانه است صورت میگیرد. کشت این گیاه بیشتر در زمینهای شنی انجام میشود. توبرکولها را باید بدون آنکه روی یکدیگر انبار شوند در محل خشک و تاریک نگهداری کرد. خیساندن توبر کول در آب جوشان و بعد پاشیدن مقداری گرد آهک روی آنها و همچنین خیساندن آنها در آب نمکدار از جوانه زدن سیب زمینی جلوگیری میکند و یا آن را به تاخیر میاندازد. همچنین خیساندن توبر کولها در یک محلول دو درصد نفتالن- استات دو پتاسیم یا گذاشتن آنها در مجاورت بخارهای نفتالن- استات دو متیل موجب جلوگیری از جوانه زدن میشود.
سیب زمینی در مقابل سرما و یخ زدگی حساس است و یخ زدگی موجب میشود که ذخایر نشاستههای سیب زمینی قندی شده و به سیب زمینی یک مزه قندی و شیرین بدهد. آغاز جوانه زدن سیب زمینی توام با پیدا شدن رنگ سبز و افزایش مقدار سولانین در توبرکول است. شکل ظاهری سیب زمینی را ، توسعه زیاد و قابل توجه پارانشیم پوستی و مخصوصا ناحیه مغز که پر از آمیدن است بوجود آورده است. پوسته خاکستری رنگ خارجی سیب زمینی همان سوبر و حفره های موجود در روی سطح سیب زمینی یا چشمهای سیب زمینی محل جوانه ها است.
کشت سیب زمینی مورد تهدید آفتهای متعددی قرار میگیرد که از آنجمله میتوان Phytophora Infestana ، Dorylore ، مواد پوسیدنی خشک یا مرطوب و ویروسهای فیلتران ، بیماریهای Mosaique و پیچ خوردگی را نام برد و بنابراین نکته مهم در کشت سیب زمینی پیدا کردن و کشت نژادهایی است که بتوانند در مقابل این آفتها مقاومت کنند. کشت مکرر توبرکول سیب زمینی موجب فساد گیاه میشود و باید گاهگاه از گیاهان تازهتر و نسلهای جدیدتری استفاده کرد. از طرف دیگر استفاده از سیب زمینیهای دست چین و انتخاب شده نیز کافی نیست برای رفع این اشکال دو راه حل پیشنهاد شده است.
راه حل اول کشت گیاه از دانه های هیبرید است. انواع سیب زمینیهایی که تاکنون شناخته شدهاند از نظر Genotypique باهم اختلاف زیاد دارند و بر حسب شرایط متعدد ، دی ، تری ، تتراپلوئید و پلوئیدهای دیگر میباشند، در این میان فقط جنسهای Tetraploide بارور هستند. در سال 1925 تا 1935 هیئتهایی از کشورهای روسیه و آلمان در آمریکای جنوبی به مطالعه جنسها و گونههای مختلفی که در این سرزمین وجود داشت پرداختند و هیبریداسیونهای متعددی به منظور تهیه دانههایی که برای کشت گیاه مورد استفاده واقع شود صورت گرفت. Magrou راه دیگری برای اجرای این منظور انتخاب کرد و طبق آزمایشهایی که قبلا انجام داده بود در بعضی از نواحی پیرنه گونههایی را که توبرکول تولید نمیکردند کاشت و ملاحظه نمود که وقتی این گونهها در کنار تاجریزی کاشته شده باشند ایجاد توبرکول میکنند.
همین حالت در گونههایی که در نواحی کوهستانی و نقاطی که گیاهان آن مقدار زیادی Mycorhizes دارند مشاهده شده است. از طرف دیگر Magrou توانسته است از ریشه گونههای جوان گیاه در محیطی که بطور مصنوعی مقداری گلوکز یا گلیسیرین به آن اضافه شده (مخصوصا در تاریکی) توبرکولهای کوچکی بدست آورد. این توبرکولها ، توبرکولهای اولیه هستند که اگر آنها را به نقطه دیگری که زمین آن دارای مقدار زیادی میکوریز باشد انتقال و کشت دهیم توبرکولهای ثانویه ایجاد میکنند که درشت هستند.
آبيارى سيب زمينى
بسيارى از کشاورزان از زمان کاشت تا زمان سبز شدن غدههاى سيبزمينى مزرعه را آبيارى نمىکنند.
اين دسته از کشاورزان به اتکاء رطوبت موجود در خاک و ذخيره آب غده سيبزميني، اينگونه عمل مىکنند. در چنين حالتى خاک خشک، آب غدهها را مىکشد و در نتيجه ريشه کوتاه و قدرت غدهدهى کم مىشود. برخى از کشاورزان نيز پس از کاشت و بلافاصله مزرعه را آبيارى مىکنند.
آب مورد نظر گياه بسته به شرايط آب و هوائى منطقه، فصل کاشت و نوع خاک تفاوت مىکند. معمولاً تا زمان سبز شدن و يا بلافاصله پس از آن يک نوبت آب مىدهند. از اين پس آبيارى بهطور منظم انجام مىشود. نوبتهاى اول تا سوم آبياى که گياه کوچکتر و هوا خنکتر است هر ۹ تا ۱۰ روز يک بار است. فاصله آبيارى در نوبتهاى چهارم و پنجم به حدود ۸ تا ۹ روز مىرسد. بهتدريج که گياه پرشاخ و برگ مىشود و هوا نيز رو به گرمى مىرود، تعريق و تبخير افزايش مىيابد در نتيجه فاصله دوره آبيارى کوتاهتر مىشود و در آبيارىهاى ششم و هفتم به هفتهاى يکبار مىرسد. در ماه مرداد که معمولاً هوا گرمتر است و گياه در دوره گلدهى و تشکيل غده بهسر مىبرد نياز آبى بالاتر رفته و فاصله نوبتهاى آبيارى به ۵ تا ۶ روز مىرسد. از شهريور ماه دوباره مصرف آب کاهش مىيابد و فاصلهها زيادتر مىشود و بسته بهنوع بذر از حدود ۱۰ روز قبل از برداشت آبيارى قطع مىشود.
در مناطق سردسير که در تابستان باران مىبارد با توجه بهمقدار و تعداد دفعات بارندگى از نوبت و ميزان آبيارى کم مىشود. بهطور کلى در مناطق مختلف با توجه بهنوع محصول و شرايط آب و هوائي، در طول دوره داشت به هر هکتار مزرعه سيبزمينى حدود ۱۲ تا ۱۶ هزار متر مکعب آب مىدهند
کوددهى سيب زمينى
کود دامى و بخش عمده کود شيميائى را پيش از کاشت و بههنگام آخرين ديسک با خاک مخلوط مىکنند. البته کود حيوانى را در زمستان بهزمين مىدهند ولى کودهاى شيميائى را بلافاصله قبل از ديسک زدن. بخشى از کود ازته را که بهصورت اوره يا فسفات آمونيوم است بهصورت سرک و به هنگامى که گياه سبز است به زمين مىدهند.
مقدارکود مصرفى از حيوانى يا شيميائى در نواحى مختلف متفاوت است. براساس آمار دريافتى از وزرات کشاورزي، ميانگين مصرف کودهاى فسفره در هر هکتار در سطح کشور ۶/۴۱۵ کيلوگرم مىباشد.
پرمصرفترين استان از نظر کود فسفره استان خراسان با ۱۲۷۶ کيلوگرم در هکتار و کممصرفترين، استان زنجان با ۷/۱۶۴ کيلوگرم است. ميانگين مصرف اوره در کل کشور ۲۹۴ کيلوگرم در هکتار است.
بيشترين ميزان مصرف مربوط به استان اصفهان با ۸/۴۲۴ کيلوگرم و کمترين مقدار با ۶/۱۴۹ کيلوگرم در هر هکتار مربوط به اردبيل است.
متوسط مصرف نيترات آمونيوم ۷ کيلوگرم در هکتار در کل کشور است. استان خراسان ۱/۸۳ کيلوگرم، اصفهان ۳/۲۱ کيلوگرم، تهران ۸/۹ و کرمان ۱/۲ کيلوگرم در هکتار مصرف کردهاند و بقيه استانها از اين کود مصرف نکردهاند.
ميانگين مصرف ساير کودهاى شيميائى در سطح کشور ۱/۱۴ کيلوگرم در هکتار است. ميانگين مصرف کل کودهاى شيميائى در کل کشور در هکتار ۱/۷۳۱ کيلوگرم است. خراسان با ۹/۱۷۳۹ کيلوگرم بيشترين مصرف و زنجان با ۵/۳۴۹ کيلوگرم در هکتار کمترين مصرف را داشتهاند.
مصرف کود حيوانى تقريباً در تمام کشور رواج دارد ولى تفاوت استانها از نظر ميزان مصرف قابل توجه است. بيشترين ميزان مصرف کود حيوانى مربوط به استان تهران است با ۱/۱۵ تن در هکتار و کمترين آن مربوط به استانهاى اردبيل، گرگان و گنبد با حدود ۱۰۰ کيلوگرم در هکتار است.
براى پخش کود حيوانى بهطور متوسط ۳۱/۴ نفر روز در هکتار و براى پخش کود شيميائى ۷۸/۱ نفر روز در هکتار نيروى انسانى بهکار گرفته شده است.
در ۲۸/۰ درصد سطح زير کشت سيبزمينى آبى که مربوط به ۰۶/۰ درصد بهرهبرداران است، کودپاشى با ماشين انجام شده است.
هلدینگ اسپادانا، به عنوان یک مجموعه پیشتاز در زمینه فروش خطوط فرآوری سیب زمینی و خط تولید فرنچ فرایز، با افتخار به عنوان رتبه برتر در این حوزه شناخته میشود. این مجموعه با بهرهگیری از دانش فنی و تجربههای گسترده، به عنوان قویترین مرکز کشور در زمینه فروش و راهاندازی خطوط فرآوری، نگهداری، سورتینگ و بستهبندی سیب زمینی فعالیت میکند. هلدینگ اسپادانا به عنوان تنها ارائهدهنده خط تولید خلال سیب زمینی نیمه آماده و فرنچ فرایز با ظرفیتهای متنوع از 1 تن تا 50 تن در ساعت، جایگاه ویژهای در این صنعت دارد.
معتبرترین کارخانههای فرآوری سیب زمینی در کشور و خصوصا برندهای معتبر تولید خلال سیب زمینی نیمه آماده از ماشینآلات و خطوط پیشرفته ما بهرهبرداری میکنند و این نشاندهنده کیفیت و کارایی بالای محصولات ما است. خطوط فرنچ فرایز ارائه شده توسط این شرکت کاملاً اتوماتیک و پیوسته بوده و از تکنولوژیهای روز دنیا، به ویژه ساخت شرکت تامرز از هلند، بهرهمند هستند.
علاوه بر این، هلدینگ اسپادانا به عنوان تنها مرکز در کشور شناخته میشود که توانایی ارائه و اجرای پروژههای کامل فرآوری سیب زمینی را بدون هیچگونه محدودیتی در ظرفیت و به صورت کلید تحویل دارد. این پروژهها شامل سیستمهای دریافت و سورتینگ سیب زمینی، انبارهای تخصصی نگهداری و همچنین سیستمهای فرآوری و بستهبندی سیب زمینی میباشد. با این ویژگیها، هلدینگ اسپادانا به عنوان یک شریک قابل اعتماد برای تمامی فعالان این صنعت شناخته میشود و همواره در تلاش است تا بهترین خدمات و محصولات را به مشتریان خود ارائه دهد.
لینک های مفید
. مقاله راهنمای خرید خط تولید فرنچ فرایز ، سیب زمینی نیمه سرخ شده
. مقاله مزایای سرمایه گذاری در پروژه تولید فرنچ فرایز French Fries
. مقاله سرنوشت صنعت ماکارونی در انتظار کارخانه های تولید فرنچ فرایز
. مقاله فروش خط دست دوم تولید فرنچ فرایز
. مقاله 8 اشتباه در خرید خط تولید فرنچ فرایز
. مقاله 20 نکته مهم در خرید خط تولید فرنچ فرایز
. مقاله معرفی بهترین شرکتهای سازنده خط تولید فرنچ فرایز
. مقاله چگونه کارخانه تولید فرنچ فرایز راه اندازی کنیم ؟
. مقاله چرا خرید خط تولید فرنچ فرایز 500 کیلو در ساعت اشتباه است ؟
پرسش و پاسخ
سوال : در حال حاضر خرید خط تولید فرنچ فرایز با چه ظرفیتی پیشنهاد میگردد ؟
پاسخ : از آنجایی که تقاضا برای مصرف فرنچ فرایز در بازارهای داخلی و صادراتی روز به روز در حال افزایش میباشد ، و با توجه به اینکه در حال حاضر در کشور تولید کنندگان فرنچ فرایز با ظرفیت 5 تن و 6 تن و حتی نزدیک به 10 تن محصول در ساعت وجود دارد ، به هیچ عنوان خرید خط تولید با ظرفیت کمتر از 2 تن محصول در ساعت به سرمایه گذاران محترم پیشنهاد نمیگردد زیرا در غیر اینصورت قدرت رقابت با سایر رقبا را نحواهید داشت. بازار بسیار محدود ، سود پایین و عدم قدرت رقابت از معایب کارخانه های فرنچ فرایز با ظرفیت پایین میباشد.
سوال : تونل انجماد خط تولید فرنچ فرایز میبایست دارای چه ویژگیهایی باشد ؟
پاسخ : از آنجایی که همه خطوط استاندارد فرنچ فرایز برای کار ۲۴ ساعته و هفت روز هفته طراحی شده اند ، تونل انجمادی برای خط تولید فرنچ فرایز مناسب میباشد که زمان دیفراست آن حداقل 7 روز یکبار باشد تا بدینصورت میزان ضایعات محصول را کاهش داده و همچنین باعث افزایش تولید محصول گردد ، بطور مثال اگر شما از تونل انجمادی استفاده نمایید که روزی یکبار نیاز به دیفراست داشته باشد در این حالت ، خط تولید میبایست روزانه چند ساعت خاموش گردد تا عملیات دیفراست صورت یپذیرد که این یعنی عدم تولید محصول به مدت چند ساعت و همچنین برای راه اندازی مجدد خط تولید نیاز به تنظیمات دوباره دستگاهها میباشد که این موضوع به این معنی است که محصول شما در حداقل یک ساعت اول جهت اعمال تنظیمات جدید به هدر خواهد رفت ، بطور مثال کارخانه ای که دارای ظرفیت تولید ۲۰۰۰ کیلوگرم محصول در ساعت میباشد اگر از تونل انجمادی استفاده نماید که روزی یکبار نیاز به دیفراست داشته باشد این یعنی عدم تولید حداقل ۴ تن محصول در حدودا دو ساعتی که عملیات دیفراست صورت میگیرد و هدر رفتن حداقل ۲ تن محصول در ساعت اول راه اندازی و تنظیمات مجدد خط تولید ، و این یعنی عدم دستیابی به سود تولید جمعا ۶ تن محصول در روز .
سوال : در یک خط تولید فرنچ فرایز استفاده از سیستم برش با آب ( هیدرو کاتینگ ) بهتر مییباشد یا بکارگیری سیستم برش مکانیکی ؟
پاسخ : قطعا پاسخ این سوال سیستم هیدروکاتینگ میباشد .بیش از 95% از تولید کنندگان معتبر فرنچ فرایز در دنیا از سیستم هیدروکاتینگ در خطوط تولید خود استفاده مینمایند زیرا استفاده از سیستم هیدروکاتینگ به جهت برشهای بسیار با کیفیت و بسیار صاف باعث کاهش چشمگیر جذب روغن در فر میگردد و از دیگر مزایای استفاده از سیستم برش با آب کاهش قابل توجه ضایعات در پروسه تولید میباشد. نکته بسیار مهمتر و اصلی این میباشد که این دستگاه دارای تکنولوژی تعویض اتوماتیک تیغه میباشد ، یعنی در صورتی که تیغه های برش کند شوند و یا مشکلی برای تیغه ها پیش بیاید سنسورهای دستگاه متوجه شده و بدون اینکه لازم باشد که خط تولید خاموش شود بلوک حاوی تیغه معیوب بصورت اتوماتیک با بلوک جدید جایگزین شده و خط تولید به کار خود ادامه میدهد ولی در صورت وجود سیستم برش مکانیکی ، اگر مشکلی برای تیغه ها پیش بیاید ، خط تولید میبایست خاموش شده و مشکل برطرف گردد.
سوال : در خط تولید فرنچ فرایز چه تفاوتهایی میان پوستگیر سایشی و پوستگیر بخار وجود دارد ؟
پاسخ : سیستم پوستگیر سایشی معمولا در خطوط چیپس سیب زمینی بکار برده میشوند و برای خطوط فرنچ فرایز اصلا مناسب نمیباشند . در سیستم پوستگیر بخار یک لایه بسیار نازک از پوست سیب زمینی ها توسط دستگاه پوستگیر بخار نرم شده و سپس توسط دستگاه براشینگ از سیب زمینی جدا میشوند و سپس سیب زمینی های پوست گرفته شده و پوستهای سیب زمینی هر کدام جداگانه از دستگاه خارج میشوند سپس در دستگاه براشینگ بدون استفاده از آب و بسیار با دقت پوستگیری صورت میپذیرد بطوری که آسیبی به بافت سیب زمینی ها وارد نشود. ولی در سیستمهای سایشی بخشی از بافت سطحی سیب زمینی در هنگام پوستگیری به هدر رفته و یا آسیب میبیند و پوستگیری با دقت و کیفیت مناسبی صورت نمیپذیرد. از معایب استقاده از پوستگیر سایشی میتوان به هزینه نگهداری بالا ، کیفیت نامناسب پوستگیری ، افزایش ضایعات و همچنین افزایش جذب روغن و کاهش کیفیت محصول نهایی اشاره نمود.
سوال : تفاوت خط تولید فرنچ فرایز ساخت شرکت تامرز هلند با سایر خطوط تولید چیست و چرا خطوط هلندی قیمت بالاتری دارند ؟
پاسخ : پاسخ به این سوال نیازمند توضیحات فنی بسیار پیچیده میباشد. بیش از 100 مورد تفاوت وجود دارد که طرح و توضیح همه این موارد در اینجا ممکن نیست ولی بطور تیتروار میتوان در اینجا به تنها برخی از تفاوتها به شرح ذیل اشاره نمود :
-
یک خط تولید فرنچ فرایز کامل ساخت شرکت تامرز هلند دارای 30 قسمت اصلی (بدون درنظر گرفتن تاسیسات جانبی) میباشد درصورتی که سایر خطوط دارای این تعداد قسمت اصلی نمیباشند.
-
خط تولید سیب زمینی نیمه آماده ساخت شرکت تامرز دارای یک سیستم کامپیوتری قدرتمند مرکزی میباشد . وجود این سیستم باعث میشود که تولید به بهترین و آسانترین و با کیفیت ترین وجه صورت پذیرد. تمامی سرعت دستگاههای خط تولید ، دماها و زمانها تنها با چند کلیک ساده تنظیم و تایین میگردد.
-
طول خط تولید فرنچ فرایز ساخت شرکت تامرز هلند بیشتر از 120 متر بوده و عرض این خط در بعضی قسمتها تا 15 متر هم میرسد و در ساخت همه ماشین آلات خطوط تولید خلال سیب زمینی ساخت شرکت تامرز از استیل 304 و 316 استفاده گردیده است ( حتی در قسمت پایه دستگاهها ) به این دلیل که خط تولید سیب زمینی آماده طبخ دائما با آب در ارتباط میباشد و در صورت استفاده از استیل نا مرغوب تمامی دستگاهها سریعا فرسوده و مستهلک میگردند.
-
ماشین آلات خط تولید فرنچ فرایز ساخت شرکت تامرز دارای تکنولوژی بالایی میباشند و در طراحی این ماشین آلات علاوه براینکه حداکثر صرفه جویی در مصرف روغن و آب و انرژی لحاظ گردیده است بلکه شرکت تامرز به این هم اکتفا ننموده و سیستمهای پیشرفته بازیافت انرژی هم در خطوط خود لحاظ نموده است.
-
خطوط تولید فرنچ فرایز ساخت شرکت تامرز هلند برای کار 24 ساعته هفت روز هفته طراحی گردیده است و تمامی دستگاهها 24 ساعته و هفت روز هفته بدون هیچ مشکلی میتوانند محصول تولید نمایند.
-
تونل انجماد خطوط تولید فرنچ فرایز ساخت شرکت تامرز هلند برای کار 24 ساعته و 7 روز هفته طراحی شده است و بر اساس تقاضا میتواند یکبار در هفته و یا حتی تنها یک بار در 14 روز نیاز به دیفراست داشته باشد.
-
شرکت تامرز در قسمت فرایر که مهمترین بخش خط تولید میباشد ، چهار زون حرارتی در نظر گرفته است . وجود تکنولوژی چهار روغن با دمای متفاوت در یک فر باعث میشود خلال های فرنچ فرایز با کیفیت بسیار بالاتری نیمه سرخ شوند.